દેશી ગાય
આપણા દેશમાં ગાય અને ભેંસને દૂધ ઉત્પાદન માટે સદીઓથી ઉછેરવામાં આવે છે. જો તમે પણ પશુપાલનના વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા છો, તો અહીંથી તમે દેશી ગાયની કેટલીક અદ્યતન જાતિઓ વિશે માહિતી મેળવી શકો છો. આ સાથે, અહીંથી તમે દેશી ગાયની ઓળખ અને દૂધ ઉત્પાદન વિશે માહિતી મેળવી શકો છો.
દેશી ગાય કેવી રીતે ઓળખવી?
દેશી ગાયને ઓળખવી ખૂબ જ સરળ છે. દેશી ગાયની જાતિઓમાં ખૂંધ હોય છે. જો ગાયમાં ખૂંધ હોય તો સમજી લેવું કે તે ગાય દેશી ગાયની જાતિમાંથી એક છે.
દેશી ગાયની કેટલીક સુધારેલી જાતિઓ
ગીર જાતિ: આ ગાયનું મૂળ ગુજરાતના ગીર નામના જંગલમાં છે. આ જંગલમાં મળી આવવાને કારણે આ જાતિનું નામ જંગલ પડ્યું. દેશી ગાયની જાતોમાં આ જાતને સૌથી વધુ દૂધ આપતી ગાય માનવામાં આવે છે. આ જાતની ગાય દરરોજ 50 થી 80 લીટર દૂધ આપે છે. દૂધના ઊંચા ઉત્પાદનને કારણે આ જાતિની વિદેશમાં પણ માંગ છે. ઇઝરાયેલ અને બ્રાઝિલમાં આ પ્રકારની ગાયને સૌથી વધુ ઉછેરવામાં આવે છે.
સાહિવાલ જાતિ: આ દેશી ગાયની શ્રેષ્ઠ જાતિ છે. આ પ્રકારની ગાય મુખ્યત્વે હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્ય પ્રદેશમાં જોવા મળે છે. આ ગાય દર વર્ષે 2,000 થી 3,000 લીટર દૂધ આપે છે. એકવાર માતા બને છે, આ ગાય લગભગ 10 મહિના સુધી દૂધ આપે છે.
લાલ સિંધી જાતિ: આ પ્રકારની ગાયનો રંગ લાલ હોય છે. આ જાતની એક ગાય દર વર્ષે 2,000 થી 3,000 લિટર દૂધ આપે છે. આ જાતિની ગાય અગાઉ માત્ર સિંધ વિસ્તારમાં જ જોવા મળતી હતી. હવે તે પંજાબ, હરિયાણા, કર્ણાટક, તમિલનાડુ, કેરળ અને ઓડિશામાં પણ જોવા મળે છે.
હરિયાણવી જાતિ: સફેદ રંગની આ ગાય મુખ્યત્વે હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ અને રાજસ્થાનમાં જોવા મળે છે. ગાયનું દૂધ સારું હોય છે, તેની સાથે આ જાતિના બળદ ખેતીમાં સારું કામ કરે છે.
રાઠી ઓલાદ: વધુ દૂધ ઉત્પાદનને કારણે આ જાતિની ગાયો ઉછેરવામાં આવે છે. એક ગાય દરરોજ 6-8 લિટર દૂધ આપે છે. આ જાતિની ગાય રાજસ્થાનના કેટલાક વિસ્તારોમાં જેમ કે ગંગા નગર, બિકાનેર અને જેસલમેરમાં જોવા મળે છે.